پایداری
واژه «پایدار» امروزه به طور گسترده‌ای به منظور توصیف جهانی که در آن نظام‌های انسانی و طبیعی تواما بتوانند تا آینده‌ای دور ادامه حیات دهند به کار گرفته می‌شود. ایده پایداری هنوز کاملا نو بوده و درک معانی و چگونگی بکار گرفتن آن همچنان در حال شکل گیری است. واژه دیگری که دارای همان معنی «پایدار» است، «سرزندگی و یا بقا» می‌باشد. این دو واژه کاملا بهم مربوطند، زیرا هردو تلاش در ترویج آن نوع شهرسازی دارند که بتوانند سطح رفاه شهروندان را در بلند مدت ارتقاء بخشد. لیکن تنها در این چند دهه اخیر است که واژه پایداری با معنی کنونی آن یعنی آنچه که می‌تواند در آینده تداوم یابد، کاربرد پیدا کرده است (بحرینی و مکنون، 1380)
پایداری مفهومی پویاست و تأکید بر بهره‌گیری از منابع در یک حالت ماندگار دارد. هدف شهر‌های پایدار امروز بر پایه تفکرات گذشته استوار است. شهرها در گذشته بهترین نمونه‌های پایداری را در خود متجلی ساخته‌اند. توجه به محدودیت‌های اکولوژیک نظیر آب، توسعه مناسب برای ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر و استفاده هنرمندانه از آب و گیاه با هدف تلطیف هوا و ایجاد مناظر مطبوع در فضاهای عمومی و اطراف شهرها، همگی نمونه‌هایی از عوامل مؤثر در این پایداری بوده اند. پایداری را می‌توان در سطوح و مقیاس‌های مختلف تحقق بخشید. در سطح بین المللی، برنامه محیط زیست ملل متحد و اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت در صدد گسترش و بسط مفهوم پایداری هستند. در سطح ملی، کمیته‌ها و شوراهای توسعه پایدار تشکیل یافته‌اند و در برخی کشورها، در سطح ایالت‌ها نیز مطرح می‌باشد (بحرینی، 1376)
پایدای و دوام یک شهر، عبارت از میزان مقاومت عناصر کالبدی شهر در مقابل فرسودگی و زوال و دارا بودن توانایی فعالیت طی دوره طولانی است. ارتباط پایداری با اهداف اساسی انسان، زنجیره‌ای از فرضیات معقول می‌باشد. هر شخص در مورد پایداری و دوام شهر خود جنبه‌های خاصی را اهمیت می‌دهد. برخی آن را ناپایدار و عده‌ای نیز طالب دوام همیشگی آن هستند (لینچ، 1376)
طراحی پایدار
طراحی پایدار تمدن بشری را جزیی جدا‌ناپذیر از منابع طبیعی می‌شناسد که کل حیات موجود در کره‌ی زمین وابسته به آن است. این امر موجب می‌شود که جایگاه درک و شناسایی محیطی در مرکز طراحی مکان‌های شهری و کل شهر قرار گیرد و جهت حفظ بقای جوامع بشری به عنوان بستر طبیعی آنها حفاظت و اصلاح شود. اصطلاح پایداری نخستین بار چندین دهه قبل در قالب مجموعه از اصول گسترده‌ای در زمینه‌ی هدایت توسعه‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی در کلیه‌ی مقیاس محلی، منطقه‌ای و جهانی مورد استفاده قرار گرفت. (دونالد واتسون 2010 )
طراحی پایدار به طرز چشمگیری به بزرگنمایی دامنه‌ای از مسایل و فرصت‌هایی می‌پردازد که برای دستیابی به اهداف زیر باید در حرفه‌ی طراحی توجه ویژه‌ایی به آنها شود :
- حفاظت از گونه‌های زیستی و کل محیط زیست.
- حفاظت و همکاری در حفظ سلامت آب و هوا و خاک.
- متحد کردن طراحی و ساخت به طوری که منعکس کننده شرایط اقلیمی زیست منطقه‌ای باشند.
- موجب کاهش و حذف اثرات مخرب ناشی از فعالیت‌های بشری از منابع طبیعی شود.
توسعه پایدار
واژه توسعه پایدار اولین بار به طور رسمی توسط خانم برانت لند در سال 1987 در گزارش (آینده مشترک ما) مطرح شد. این واژه به مفهوم گسترده آن شامل (اداره و بهره برداری صحیح و کارا از منابع پایه، منابع طبیعی، منابع مالی و نیروی انسانی برای نیل به الگوی مصرف مطلوب همراه با بکارگیری امکانات فنی و ساختار و تشکیلات مناسب برای رفع نیاز نسل‌های امروز و آینده به طور مستمر و قابل رضایت است. توسعه پایدار حالت تکاملی برنامه‌های توسعه است که با دیدی کل نگر و نیز با تأکید بر بینشی سیستمی سعی دارد یک رهیافت تعادل بخش را دنبال کند (لطیفی، 1380)
توسعه پایدار نمی‌تواند بدون تفکر دقیق و محسوب داشتن امکانات انسانی اتفاق بیافتد. سیاست‌هایی که بدون در نظر گرفتن سیستم سکونت گاه‌های انسانی که توسعه در آن اتفاق می‌افتد، نمی‌توانند با موفقیت به اجرا در آیند. توسعه پایدار در سه حیطه مضامین عمیق است. پایداری محیطی، پایداری اقتصادی و پایداری اجتماعی.
شاید بهتر آن باشد به تعریفی ساده و فرآیند گرا که رفاه نظام گرایانه بلند مدت را مد نظر قرار دهد به ترتیب زیر بسنده گردد : (توسعه پایدار آن توسعه‌ای است که سلامت انسان و نظام‌های اکولوژیکی را در بلند مدت بهبود بخشد). هدف اصلی توسعه پایدار، تأمین نیاز‌های اساسی، بهبود ارتقاء سطح زندگی برای همه، حفظ و اداره بهتر اکوسیستم‌ها و آینده‌ای امن‌تر و سعادتمند‌تر می‌باشد. اعتقاد عمومی بر این است که ابعاد اجتماعی توسعه پایدار باید دارای همان وزن و اهمیت باشد که اهداف زیست محیطی آن (بحرینی و مکنون، 1380)
